Czy znasz najbardziej niejasne fakty psychologiczne? Zaskoczysz się, gdy poznasz te najdziwniejsze. Wpływają na osobowość, na ryzyko wystąpienia depresji, na naszą codzienną motywację. Warto pytać i wiedzieć. Część dochodów z tej publikacji zostanie przekazana na rzecz Towarzystwa Psychonomicznego. Sprawdź, co na temat psychiki, zwłaszcza pamięci i zachowań sprawiających dyskomfort, mówi psychologia
Ciekawostka – jak uchronić mózg przed utratą pamięci
Mózg ma nieograniczoną zdolność zapamiętywania, ale często wraz z wiekiem można zaobserwować upośledzenie pamięci. Choć nadal przypominamy sobie wydarzenia z minionego życia, dostęp do nich może stać się utrudniony. Poniżej wymieniono kilka popularnych sposobów na poprawę pamięci. Nie zapomnij podzielić się tymi wskazówkami z innymi!
Naukowcy odkryli, że osoby z przeciętną lub doskonałą pamięcią można łatwo oszukać i skłonić do tworzenia fałszywych wspomnień. W jednym z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine testowano osoby z przeciętną i doskonałą pamięcią. Naukowcy byli w stanie oszukać badanych, używając „przynęty” w postaci słów, które zmieniały ich wspomnienia.
Utrata pamięci w postaci błędnego przypisania, czyli niepamiętanie szczegółów poprzedniej myśli, jest bardzo częstym objawem starzenia się. Taki stan może być przyczyną błędnej komunikacji, a nawet oszustwa. Możliwe jest nawet zapomnienie tożsamości osoby, którą uważało się za bliską.
Amnezja to stan, w którym mózg staje się niezdolny do tworzenia nowych wspomnień. Mózg przetwarza wspomnienia na dwa sposoby: amnezja następcza, która wpływa na wspomnienia powstałe niedawno, po wystąpieniu czynnika wywołującego amnezję, oraz amnezja wsteczna, która upośledza zdolność do przypominania sobie przeszłości.
Amnezja jest dramatyczną formą utraty pamięci. Może ona mieć charakter trwały i wpływać na zdolność zapamiętywania nowych lub starych zdarzeń. Amnezja to termin pochodzący z języka greckiego i oznaczający „zapomnienie”. W porównaniu z codziennym zapominaniem prozaicznych spraw, amnezja jest bardziej niebezpieczna, bo może skutkować nawet niemożnością przypomnienia sobie imienia bliskiej osoby, na przykład współmałżonka. Zdarza się, że w literaturze pięknej amnezja prowadzi do utraty tożsamości bohatera literackiego. Warto jednak się uspokoić i nie sugerować kreatywnością autorów – w rzeczywistości jednak amnezja rzadko jest tak poważna.
Kontrolowanie poziomu stresu i trenowanie jasności umysłu to ważne sposoby zapobiegania późniejszym problemom z pamięcią. Warto zwracać uwagę na częstotliwość nawadniania organizmu, ponieważ nawet niewielkie odwodnienie może spowodować pogorszenie zdolności poznawczych. Należy również dbać o aktywność umysłową, uczestnicząc w wymagających umysłowo zajęciach. Naukowcy twierdzą, że granie w gry stymulujące umysł to świetne sposoby na poprawę ostrości myślenia. Osoby mówiące dwoma językami, osoby piszące, mające częsty kontakt z literaturą, także zmniejszają ryzyko wystąpienia zaników pamięci. Pamiętaj, by znaleźć czas na aktywność społeczną. Im bardziej angażujesz się w stosunki towarzyskie, tym twój mózg jest szczęśliwszy, a co za tym idzie zwiększysz prawdopodobieństwo, że utrzymasz dobrą kondycję twojego mózgu.
Ciekawostka – dysonans poznawczy, czyli jak ludzie pozwalają sobą manipulować
Dysonans poznawczy to zjawisko, które sprawia, że czujemy się niekomfortowo. Odczuwamy dyskomfort, gdy zachowujemy się w sposób, który nie odpowiada naszym osobistym wartościom. Zachowanie, które jest sprzeczne z naszymi wartościami, przeczy naszym przekonaniom o świecie i o nas samych. Dysonans może negatywnie wpływać na naszą samoocenę i poczucie wartości. Oto kilka przykładów tego, jak dysonans poznawczy może na nas wpływać. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o wpływie dysonansu poznawczego.
Zidentyfikowanie przyczyn dysonansu poznawczego jest kluczowe dla właściwego leczenia. Osoby, które doświadczają dysonansu poznawczego, mogą usprawiedliwiać swoje działania i ukrywać swoje przekonania przed innymi ludźmi, a nawet lekceważyć porady lekarza. Takie sytuacje mogą prowadzić do różnych destrukcyjnych zachowań i wywołać wzrost większej ilości hormonu stresu. Na przykład palacze mogą być świadomi, że nikotyna powoduje raka płuc, ale mimo ostrzeżeń lekarskich nadal decydują się na palenie.
Jedną z najczęstszych przyczyn dysonansu poznawczego jest podążanie za stadem. Podczas gdy wielu ludzi podąża za stadem, aby zarobić pieniądze, inni podążają za swoimi upodobaniami w zakresie mody. Czasami gonimy za wrażeniami, które w gruncie rzeczy nie dają nam szczęścia – nowym smartfonem, lepszym samochodem. Takie zachowania wynikają ze naszego strachu przed przegapieniem i wykluczeniem ze społeczeństwa. Niestety później czujemy się winni i niezadowoleni, gdy robimy coś, co nie jest zgodne z naszymi wartościami.
W pierwotnej teorii Festingera ludzie mają wewnętrzną potrzebę spójności. Kiedy występują różnice między naszymi przekonaniami a działaniami, czujemy się niekomfortowo i wybieramy strategie radzenia sobie, które są niezgodne z naszymi wartościami. Jednak rozbieżność między naszymi przekonaniami a działaniami może być korzystna, ponieważ może prowadzić do zmiany i rozwoju. Zjawisko to ma wpływ na nasze zachowanie i życie. Z kolei jeśli nie poradzimy sobie z dysonansem, ryzykujemy, że będzie on miał negatywny wpływ na nasze zachowanie.
Zmiana przekonań nie jest łatwa. Dysonans poznawczy może być wynikiem Twoich własnych prób zracjonalizowania przekonań z przeszłości. Racjonalizacja polega na dokonaniu wyboru w oparciu o korzyści i wady obu opcji. Na przykład, jeśli przez całe życie wmawiałeś sobie, że jesteś nieudacznikiem, możesz czuć się nieswojo, słysząc afirmacje, że jesteś czegoś wart. Możesz jednak przezwyciężyć trudności związane z dysonansem poznawczym i dokonać zmiany, której pragniesz.
Mimo że koncepcja ta jest dobrze ugruntowana i popularna, badania nie potwierdzają głównych hipotez tej teorii. Niespójność jest postrzegana jako przyczyna dyskomfortu, a zmotywowane jednostki starają się ją zmniejszyć. Zasadę tę można przetestować eksperymentalnie, manipulując zmiennymi, których wpływ uważamy za odpowiedzialny.
Badania przeprowadzone przez Stone’a, Aronsona, Craina, Winslowa i Frieda wykorzystują procedurę manipulacji hipokryzją, Przydzielili oni losowo studentów do jednego z trzech warunków interwencji. Jeden z warunków dotyczył zakupu prezerwatyw. Badacze przewidywali, że osoby będą kupować więcej prezerwatyw w warunkach hipokryzji. Wyniki tego badania sugerują, że efekty dysonansu poznawczego są zgodne z teorią hipokryzji. Siła nacisku na jednostkę i wysiłek wkładany w możliwość przyjęcia do grupy zwyciężyła.
