Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja stanowi jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń dotykających psychikę. Depresję trzeba leczyć, ponieważ wpływa ona destrukcyjnie nie tylko na codzienne funkcjonowanie osoby chorujące na depresję, ale i na jej najbliższych. Szacuje się, że blisko 350 milionów ludzi na świecie zmaga się z depresją. Skala depresji jest zatrważająca. Wśród różnych metod leczenia depresji najbardziej rozpowszechnione są: terapia elektrowstrząsowa, terapia CBT, suplementy ziołowe oraz terapia samokontroli. Chociaż każda z tych metod leczenia ma swoje zalety, istnieje kilka powszechnych błędnych przekonań, których należy być świadomym. Poniżej omówimy zalety i wady każdej z nich. Niezależnie od wybranego sposobu leczenia, należy szukać pomocy, jeśli wystąpią objawy depresji.
Terapia CBT – leczenie zaburzeń depresji
Terapia CBT w leczeniu objawów depresji jest metodą doradztwa, która obejmuje techniki modyfikacji zachowań. Ten rodzaj terapii polega na uczeniu pacjentów zastępowania negatywnych zachowań unikających zachowaniami bardziej pozytywnymi. Na przykład osoba chora na depresję może odczuwać nadmierną niechęć przed wykonywaniem czynności domowych. Dlatego lekarz psychiatra może poprosić pacjenta, aby zaczął wykonywać proste zadania koncentrujące się na ocenie przyjemności, jaką pacjent czerpie z różnych czynności. Po pewnym czasie czynności te mogą stać się bardziej przyjemne, co powinno prowadzić do symptomów depresji.
W terapii poznawczo-behawioralnej leczenie objawów depresji polega na tym, że pacjenci uczą się kwestionować swoje negatywne myśli automatyczne i rozpoznawać niezdrowe wzorce myślowe. Dokładna historia życia pacjenta pomoże terapeucie pomóc rozpoznać te niezdrowe schematy myślowe, aby potem móc je poddać restrukturyzacji poznawczej. W ostatecznym rozrachunku strategie te powinny poprawić jakość życia i zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby. Są to niektóre z korzyści płynące z terapii poznawczo-behawioralnej, stosowanej w celu leczenia depresji.
Pacjenci, którzy zdecydują się na CBT w leczeniu epizodów depresyjnych, mogą również odnieść korzyści z ćwiczenia tej techniki poza kliniką. Ważne jest, aby nauczyć się rozpoznawać negatywne przekonania, co pozwoli na ich zmianę. Wiele zaburzeń depresyjnych nasila się w wyniku m.in nadużywania substancji. Nadużywanie substancji jest powszechnym zachowaniem stosowanym w celu znieczulenia bólu i sprawienia, że ludzie czują się „normalnie”. Na przykład alkohol przyczynia się do powstawania depresji ośrodkowego układu nerwowego i wywołuje objawy depresji.
Depresja, będąca powszechnym zaburzeniem psychiatrycznym, jest poważną chorobą psychiczną, która dotyka ludzi z różnych środowisk. Dotyka ona nie tylko osoby na nią cierpiące, ale także ich rodziny, przyjaciół, pracodawców i społeczeństwo. Stanowi ogromne obciążenie finansowe i może wpływać na życie i karierę zawodową. W dzisiejszym świecie, pomimo dużej skali rozpowszechnienia depresji, można ją leczyć za pomocą CBT lub innych metod. Są one skuteczne w leczeniu objawów depresji zarówno u terapii indywidualnej, jak i w grupach.
Terapia elektrokonwulsyjna
Terapia elektrokonwulsyjna (ECT) stosowana w leczeniu depresji może być bardzo skuteczna. Leczenie trwa zwykle od dwóch do trzech tygodni, a pacjenci są poddawani ECT od sześciu do dwunastu razy w tygodniu. Częstotliwość i czas trwania zabiegów ECT zależy od nasilenia zaburzeń i szybkości ich poprawy.
Gdy w leczeniu depresji stosuje się elektrowstrząsy, lekarz używa łagodnego prądu elektrycznego do porażenia mózgu pacjenta, co powoduje krótkotrwały napad drgawkowy. W niektórych przypadkach elektrowstrząsy mogą uratować życie osobom z ciężkimi chorobami psychicznymi. Zabieg jest bezpieczny, co więcej sami lekarze podejmują wszelkie środki ostrożności, aby procedura była jak najbardziej komfortowa. Z tego powodu osoba z depresją, która rozważa zastosowanie terapii elektrowstrząsowej, przed ustaleniem terminu zabiegu powinna skonsultować się z psychiatrą w celu poddania się szczegółowej ocenie psychiatrycznej.
Terapia elektrowstrząsowa może mieć jednak negatywne skutki, w tym utratę pamięci, niemniej psychiatrzy uważają ją za bardzo bezpieczną. Chociaż ciężka depresja może prowadzić do psychozy, leczenie ETC może pomóc w przywróceniu podstawowych cech osobowości. Z zabiegiem wiąże się pewne ryzyko, ale większość pacjentów wraca do zdrowia po kilku miesiącach. Leczenie może poprawić objawy wielu chorób psychicznych. Jest również bardziej skuteczna niż inne metody leczenia depresji, zwłaszcza gdy leki nie działają. Dobrym rozwiązaniem może okazać się również arteterapia.
Istnieje wiele korzyści z terapii elektrowstrząsowej w leczeniu depresji. W porównaniu z innymi metodami leczenia, ECT nie powoduje strukturalnych uszkodzeń mózgu i w niektórych przypadkach może zmniejszyć objawy. Procedura ta jest bezpieczna i skuteczna w ciężkich przypadkach depresji. W większości przypadków ECT zmniejsza objawy depresji skuteczniej niż terapia. W rzadkich przypadkach pacjenci mogą potrzebować więcej niż jednej sesji, aby zaobserwować trwałe rezultaty.
Suplementy ziołowe
Suplementy ziołowe są realną alternatywą dla farmakoterapii, a przynajmniej dla niektórych osób cierpiących na utrzymujące się objawy depresji. Suplementy te są naturalnym sposobem na poprawę nastroju bez negatywnych skutków ubocznych związanych z medycyną konwencjonalną, na przykład zażywania antydepresantów. Jeśli jednak cierpisz na ciężką depresję, najlepiej poszukaj profesjonalnej pomocy i postępuj zgodnie ze standardowym planem leczenia. Chociaż w niektórych przypadkach są one skuteczne, nigdy nie należy polegać na nich jako na jedynej metodzie leczenia. Profesjonalna ocena może pomóc w ustaleniu odpowiedniego dla Ciebie schematu stosowania suplementów występujących przy twoim rodzaju depresji.
Wiele osób cierpi na dużą depresję, która charakteryzuje się głębokim poczuciem bezwartościowości i niezdolnością do pracy, jedzenia lub snu. Zaburzenia równowagi chemicznej, stres, traumatyczne przeżycia lub zmiany w życiu mogą być przyczyną dużej depresji. Szacuje się, że 10% populacji w ciągu całego swojego życia doświadczy jakiejś formy depresji.
Suplementy ziołowe są od wieków stosowane w leczeniu objawów depresyjnych. Są one bezpieczne i mają długą historię stosowania. Niektóre z nich zostały nawet przebadane naukowo. Jednym z takich suplementów jest arktyczny korzeń, który rośnie w zimnych regionach Arktyki. Był on stosowany już przez starożytnych Greków i jest uważany za jeden z najlepszych adaptogenów na świecie. Adaptogen zwiększa odporność organizmu na stres.
FDA nie oceniła jeszcze wszystkich suplementów, które są sprzedawane jako leki na depresję. Chociaż jest mało prawdopodobne, aby całkowicie wyeliminowały one depresję, mogą mieć pozytywne skutki, jeśli są stosowane w połączeniu z innymi formami leczenia. Ponadto skuteczność suplementów zależy od wielu czynników, w tym wieku, płci, rasy oraz chorób, na które cierpi pacjent. Wreszcie, w przeciwieństwie do leczenia farmakologicznego, efekty leczenia naturalnego mogą być widoczne po dłuższym czasie.
Terapia samokontroli/samokontrola
Badacze sprawdzają, czy terapia samokontroli/samozarządzania może zmniejszyć nasilenie epizodów depresyjnych. Porównali skuteczność tej terapii z leczeniem standardowym. Wyniki pokazują, że terapia samokontroli jest skuteczniejsza niż samo leczenie standardowe. Uczestnicy w grupie poddanej terapii wykazali poprawę w zakresie depresji i samooceny. Poprawa ta utrzymała się po 13 tygodniach obserwacji, a istotne różnice między grupami nie były już widoczne.
W badaniu CROWD badacze współprowadzili sesje z niepełnosprawną kobietą i pracownikiem ośrodka. Osoby te przeszły gruntowne szkolenie i postępowały zgodnie z instrukcją. Badanie wykazało również, że internetowe interwencje w zakresie samokontroli były skuteczniejsze u pacjentów z depresją o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego niż w grupie kontrolnej. Uczestnicy wykazywali również poprawę w oparciu o CBT (terapię poznawczo-behawioralną) oraz poprawę w zakresie więzi społecznych.
W badaniu przeszukano sześć elektronicznych baz danych w poszukiwaniu badań nad skutecznością samozarządzania. Literatura dotycząca internetowych interwencji w zakresie samokontroli została przeanalizowana w oparciu o wyszukiwarkę MeSH i wyszukiwarkę słów tekstowych. Łącznie w badaniach wzięło udział około 1475 osób. Po dokonaniu wyboru badań autorzy ocenili skuteczność interwencji w zakresie samokontroli. Autorzy zauważyli, że interwencje w zakresie samokontroli mogą pomóc w łagodzeniu epizodów depresyjnych, ale nadal powinny być traktowane jako leczenie uzupełniające.
Chociaż nie ma rozstrzygających dowodów na poparcie skuteczności samokontroli, badanie wykazało, że interwencja ta była korzystna w zakresie poprawy objawów depresji. Uczestnicy badania odnotowali istotne różnice w czasie trwania leczenia, przy czym interwencja trwała dłużej w grupie leczonej niż w grupie kontrolnej. Badacze nie znaleźli także dowodów na istnienie tendencyjności publikacji, pomimo małej liczby uczestników w każdej z grup. Techniki samokontroli nie zmniejszają jednak objawów depresji w warunkach klinicznych.
Leki
Przyjmowanie leków to jedna z najczęstszych form leczenia depresji. Lekarz przeprowadza wywiad, aby ustalić, czy pacjent cierpi na depresję. Wtedy też może zlecić wykonanie badań w celu wykluczenia innych chorób mogących przynieść ewentualne działania niepożądane przy przyjmowaniu antydepresantów. Warto jednak pamiętać, że zmiany w stylu życia, takie jak ćwiczenia fizyczne i spędzanie czasu z bliskimi, mogą pomóc w walce z depresją. Ponadto, poradnictwo może pomóc w rozwiązaniu problemów osobistych i opracowaniu strategii radzenia sobie z nimi. Jeśli objawy są bardziej subtelne, psychiatra może zalecić alternatywne metody leczenia. Należą do nich akupunktura, masaż, biofeedback i hipnoza.
Pomimo że leki z grupy SSRI są często pierwszą linią leczenia depresji, skuteczne są również inne rodzaje leków. Leki psychiatryczne mogą obejmować leki przeciwdepresyjne, przeciwpsychotyczne i inne. Leki te są skuteczne w leczeniu depresji, lecz mogą też powodować niepożądane skutki uboczne i pogarszać stan pacjenta. Aby uzyskać jak najwięcej korzyści z leczenia, należy zgłosić się do lekarza, który rozumie charakter objawów i potrafi przepisać skuteczny lek.
Lekarz może zlecić badania krwi, aby wykluczyć inne choroby podstawowe. Specjaliści od zdrowia psychicznego mogą również poprosić o wypełnienie kwestionariuszy, takich jak Skala Oceny Depresji Hamiltona. Zawiera ona 21 pytań i punktację, która wskazuje, jak ciężka jest depresja. Można również skorzystać z Inwentarza Depresji Becka. W zależności od nasilenia depresji lekarz może zalecić leczenie, które może obejmować psychoterapię lub leki.
Leki przeciwdepresyjne są najczęściej stosowaną formą leczenia depresji. Leki te modyfikują chemię mózgu. Te neurochemiczne związki odgrywają ważną rolę w naszym poczuciu szczęścia i dobrego samopoczucia. Zmieniając skład chemiczny mózgu, leki przeciwdepresyjne mogą poprawić apetyt, zniwelować wahania nastroju i stany przygnębienia, problemy ze snem oraz inne aspekty życia, które przyczyniają się do depresji. Jeśli jednak depresja jest poważniejsza, leki nie wystarczą.
