Większość z nas posiada różnego rodzaju lęki. Jednak zazwyczaj nie paraliżują nas, lecz sprawiają, że jesteśmy ostrożniejsi. Co, gdy lęk jest na tyle silny, że staje się naszą obsesją i uniemożliwia nam normalne uczestnictwo w życiu społecznym? Jednym z takich zaburzeń lękowych jest agorafobia, która występuję coraz częściej w naszym społeczeństwie. Co zrobić, gdy nas dotknie lub zauważymy objawy u naszych bliskich? Niekiedy bez pomocy wykwalifikowanego psychiatry i terapii, człowiek nie jest w stanie poradzić sobie z napadami lęku, by na nowo cieszyć się życiem. Wtedy warto zgłosić się po pomoc do specjalisty.
Czym jest agorafobia?
Agorafobia to zaburzenie lękowe, które powoduje silny lęk przed otwartymi przestrzeniami i miejscami publicznymi, takimi jak sklepy, restauracje, autobusy, pociągi i lotniska. Termin ten pochodzi z języka greckiego, agoraphobia i oznacza „strach przed rynkiem miejskim”. Osoba dotknięta agorafobią ma utrudnione codzienne funkcjonowanie w życiu społecznym. Niekiedy jest ono wręcz niemożliwe. Wychodzenie z domu staje się koszmarem. Lęk przed przebywaniem poza nim może być tak duży, że chory przestaje wychodzić na zewnątrz. Agorafobia w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Zaburzeń Zdrowotnych ICD-10 znajduje się pod kodem F40.0. U pacjentów mogą występować ataki paniki, ale nie u wszystkich. To zawsze kwestia indywidualna. Jednak zawsze jest to dla pacjenta sytuacja trudna, z którą ciężko mu jest się sobie poradzić.
Jakie objawy mogą świadczyć o agorafobii?
Agorafobia jest stanem lękowym, w którym osoby doświadczają silnego lęku przed otwartymi przestrzeniami lub sytuacjami, w których mogą trudno uciec. Objawy agorafobii mogą obejmować silny lęk, lęk przed utratą kontroli, przyspieszony oddech i tachykardię, zawroty głowy, osłabienie i pocenie się. Mogą wystąpić także problemy ze snem i mdłości. Osoby cierpiące na agorafobię mogą czuć się niekomfortowo w dużych skupiskach ludzi, na lotniskach, w wieżowcach, w tunelach, w zatłoczonych autobusach lub w innych otwartych przestrzeniach. Agorafobia może również powodować unikanie sytuacji, które mogą powodować silny lęk lub stres. Podróżowanie zamiast sprawiać przyjemność powoduje napady paniki, a strach przed wyjściem z domu niekiedy jest niemożliwy bez pomocnej osoby i odpowiedniego leczenia farmakologicznego oraz terapii.
Jakie są przyczyny występowania agorafobii?
Przyczyny jej występowania są trudne do określenia i mogą być złożone. Może być spowodowana kombinacją czynników genetycznych, środowiskowych i biologicznych. Zazwyczaj występuje u osób, które przeszły traumatyczne wydarzenie lub mają silne tendencje do lęku i stresu. Wszelkie doświadczenia życiowe, takie jak przeżywanie okresu choroby lub stresu, mogą również wywoływać wystąpienie agorafobii. Utrata pracy, śmierć bliskiej osoby czy nawet rozstanie z chłopakiem, to wszystko może spowodować paniczny lęk. Niekiedy powodem jest przeprowadzenie się z małej miejscowości do dużego miasta. Do tego dochodzi nie tylko zmiana otoczenia, ale pracy, Pojawia się stres dotyczący nowych obowiązków zawodowych, niekiedy tęsknota spowodowana rozłąka z rodziną i przyjaciółmi. Coraz bardziej wzrasta napięcie, a psychika staję się nadwyrężona. Duży wpływ ma także ogólna kondycja psychiczna jednostki i tego jak radzi sobie z emocjami. Osoby ze słabą psychiką, które są wrażliwe, mają większą szansę na zachorowanie. Czasami diagnozowanie i leczenie agorafobii może być trudne, ponieważ objawy mogą być mylące. Bardzo ważne jest znalezienie odpowiedniego specjalisty w tej dziedzinie.
Jak wygląda diagnozowanie agorafobii?
Diagnozowanie agorafobii może być skomplikowane i wymaga szczegółowego wywiadu medycznego i psychologicznego. Lekarz może chcieć poznać Twoje objawy, historię medyczną, obecny stan zdrowia i działania, które podejmujesz, aby zarządzać lękiem. Mogą być wykonywane różne testy psychologiczne, w tym testy depresji, testy lęku i skalę samooceny agorafobii. Lekarz może zalecić leczenie, w zależności od wyników wywiadu, w tym psychoterapię, farmakoterapię, a nawet leczenie hospitalizacyjne. Często zdarza się, że ludzie nie zgłaszają się po pomoc do specjalisty w obawie przed oceną i stygmatyzacją. Osoba cierpiąca na tę przypadłość ma dodatkowe utrudnienie w postaci lęku przed wyjściem z domu. W przypadku agorafobii atak paniki może uniemożliwić kontakt z lekarzem i postawienie diagnozy. Niestety jest to niezbędne do odpowiedniego postawienia diagnozy i podjęcia skutecznego leczenia.
Jak często występuje agorafobia?
Agorafobia jest często spotykanym zaburzeniem lękowym, z którym zmaga się wiele osób. Może ona dotyczyć wielu różnych sytuacji, takich jak wyjście z domu, jazda samochodem, jazda komunikacją publiczną, przebywanie w zatłoczonych miejscach lub w miejscach, do których nie ma łatwego dostępu. Agorafobia może pojawiać się u jednej na trzy osoby w ciągu życia, a jej częstość występowania wzrasta w grupach osób starszych. Dotyka osoby na początku dorosłości, ale także i starsze. Częściej diagnozowana jest u kobiet niż u mężczyzn. Fobie społeczne są obecnie coraz częściej diagnozowane przez lekarzy psychiatrów. Jednak ciągle mija bardzo dużo czasu pomiędzy wystąpieniem objawów somatycznych w życiu chorego, a zgłoszeniem się do specjalisty. Pierwsze objawy są bardzo często bagatelizowane przez co lęk i strach nasilają się coraz bardziej, a komfort życia spada.
Czy lęk przed tłumem to agorafobia?
Lęk przed miejscami publicznymi i tłumem jest jednym z objawów agorafobii, choć nie jest on sam w sobie definicją tej choroby. Osoba czuje się nieswojo w miejscu publicznym, takim jak place, ulice, sklepy lub inne miejsca gromadzenia się ludzi. Objawy agorafobii obejmują lęk przed tłumem, jak również lęk przed samotnym podróżowaniem czy byciem w miejscu publicznym samemu. Lęk przed wychodzeniem z domu może sprawić, że osoba przestaje utrzymywać kontakt z rodziną i przyjaciółmi twarzą w twarz, kontaktuje się tylko drogą elektroniczną, w ogóle nie wychodzi z domu. Dowiedz się również czym jest megalofobia.
Jak może rozwijać się agorafobia?
Agorafobia jest bardzo podstępna, może się rozwijać wraz z upływem czasu, jeśli nie zostanie zdiagnozowana i leczona w odpowiednim czasie. Objawy mogą stopniowo się nasilać, powodując coraz większy lęk i unikanie sytuacji związanych z otoczeniem. Osoby z agorafobią mogą w końcu unikać wszelkich sytuacji społecznych i publicznych miejsc, takich jak sklepy, biura, szkoły lub kina, nie spotykać się z innymi osobami, nie korzystać z komunikacji miejskiej. Mogą również odczuwać lęk przed byciem samemu lub jeżdżeniem samochodem, co może mieć wpływ na ich codzienne życie. Może ona dotyczyć osób, które wcześniej nie stroniły od kontaktów towarzyskich, wychodziły ze znajomymi do restauracji czy na koncerty. Nie zawsze dotyka osoby, które od zawsze były nieśmiałe i skryte. Warto zauważyć, że osoba, która wycofuje się z życia społecznego ze strachu, mająca ciągle poczucie bezsilności, spowodowanego nieradzeniem sobie z sytuacją, jest narażona także na rozwój kolejnej choroby, a mianowicie depresji, która może okazać się nawet śmiertelna. Im wcześniej zareagujemy, tym szybciej pozbędziemy się problemu i krócej będziemy cierpieć. Nie warto zbyt długo zwlekać ze zgłoszeniem się po specjalistyczną pomoc do psychiatry czy psychoterapeuty.
Agorafobia – jak wygląda leczenie?
Agorafobia jest fobią, która może być trudna do leczenia. Jednak istnieją skuteczne metody, które mogą pomóc w leczeniu tej fobii. Terapia poznawczo-behawioralna jest popularnym sposobem leczenia agorafobii. Podczas terapii pacjent stopniowo oswaja się z lękiem, który musi być ograniczony, by mógł on normalnie funkcjonować. Celem tego typu terapii jest nie tylko zmiana myślenia, ale także zachowania pacjenta. Niestety czasami lęk jest na tyle silny, że nie zawsze da się go pokonać bez leków. Inną metodą leczenia agorafobii jest farmakoterapia, czyli leczenie lekami. Leki przeciwlękowe, przeciwdepresyjne i środki uspokajające mogą pomóc w zmniejszeniu lęku i niepokoju. Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem przed przyjęciem jakiegokolwiek leku. Pomoc psychologiczna może również być korzystna podczas leczenia agorafobii. Pacjent, który cierpi z powodu agorafobii nie wyzdrowieje z dnia na dzień. Zdrowienie to proces, warto dowiedzieć się więcej na temat tej przypadłości, bez względu na to czy dotknęła nas osobiście czy kogoś w naszym najbliższym otoczeniu. Ważne jest, aby pacjenci otrzymywali wsparcie od osób bliskich i terapeutów. Bagatelizowanie problemu, zmuszanie na siłę do ekspozycji do niczego dobrego nie prowadzi. SZ odpowiednią pomocą i wsparciem, pacjenci mogą znacznie poprawić jakość swojego życia i ostatecznie wyleczyć się z agorafobii. Objawy somatyczne mogą zniknąć, pacjent może odzyskać kontrolę nad sytuacją, odzyskać zdrowie psychiczne i cieszyć się życiem w pełni.
